آنژيوگرافي

آنژیوگرافی یک آزمایش پزشکی کم تهاجمی است که در آن از اشعه ایکس و یک ماده حاجب ( کنتراست‌زا ) حاوی ید برای تولید تصاویری از عروق خونی مغز با سایر اعضا استفاده می‌شود . در آنژیوگرافی مغز، لوله پلاستیکی نازکی به نام کاتتر از طریق یک برش کوچک ایجاد شده در پا یا بازو وارد یک شریان می‌شود. کاتتر با استفاده از هدایت اشعه ایکس به ناحیه مورد بررسی فرستاده می‌شود. پس از رسیدن کاتتر به محل مورد نظر، ماده حاجب در آن تزریق می‌شود و تصاویر با استفاده از تابش‌های یون‌ساز ( اشعه ایکس ) تهیه می‌شوند.

آنژیوگرافی مغز چیست ؟
از آنژیوگرافی مغز برای بررسی عروق خونی مغز در ناهنجاری‌هایی مانند آنوریسم‌ها و بیماری‌هایی مانند تصلب شرایین ( پلاک ) استفاده می‌شود. با استفاده از یک کاتتر می‌توان تشخیص و درمان را همزمان انجام داد. در روش آنژیوگرافی مغز تصاویر بسیار شفاف، دقیق و کاملی از عروق خونی مغز به دست می‌آید که استفاده از آن در خیلی از موارد نیاز به جراحی را برطرف می‌کند .
آنژیوگرافی مغز یا آنژیوگرافی کاروتید یک پروسه و آزمایش تصویر برداری تهاجمی است که شامل قرار دادن یک کاتتر در رگ های خونی پا یا دست و رساندن آن به شریان کاروتید می شود. در این آزمایش از دستگاه تصویربرداری ایکس ری جهت هدایت و کنترل کاتتر به سمت شریان ها استفاده می گردد . بعد از فرستادن کاتتر از مواد رنگی خاصی استفاده می شود که به کمک تزریق آن ها از کاتتر می توان تصاویر دقیقی از درون رگ های خونی و محل های بروز انسداد در رگ ها را در اختیار گرفت .

برای آن هایی که نمی دانند باید بگوییم که شریان های کاروتید در واقع شریان هایی هستند که خون حاوی اکسیژن فراوان را به مغز شما می رسانند . این آزمایش خاص به عنوان یک گزینه ی طلایی برای تصویر برداری از شریان کاروتید و رگ های خونی مرتبط با آن شناخته می شود . پزشک معالج شما از آنژیوگرافی مغز و قلب برای موارد و اهداف مختلفی استفاده می کند.

از جمله این اهداف می توان به موارد زیر اشاره داشت:
ارزیابی و یا مشخص شدن محل های تنگ شده یا مسدود شده در شریان های ورودی به مغز بیمار
مشخص شدن ریسک و احتمال بروز حمله های قلبی و سکته در آینده
مشخص شدن این موضوع که آیا بیمار به درمان های بیشتری نیاز دارد (آنژیوپلاستی یا عمل جراحی)
انجام یک پروسه درمانی با شدت تهاجم پایین، با نام استنت کردن کاروتید برای رفع تنگی شریان کاروتید
آمادگی های قبل از انجام آنژیوگرافی مغز و یا عروق کاروتید

برای آماده شدن قبل از انجام آنژیوگرافی مغز ، بیماران باید دستورالعمل های خاصی را دنبال کنند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم داشت :
1- شما می توانید برای آماده شدن و رفتن به بیمارستان هر لباسی که دوست دارید بپوشید. پرستاران بیمارستان در حین انجام پروسه درمانی آنژیوگرافی کاروتید یک روپوش مخصوص بیمارستانی بر تن شما خواهند کرد .
2- تمامی لوازم و وسایل با ارزش و مهم خود را در خانه بگذارید و از بردن آن ها به بیمارستان خودداری کنید . اگر معمولا در زندگی روزمره خود از پروتز های دندانی، عینک های طبی و یا دستگاه های کمک شنوایی استفاده می کنید برای اطمینان از استفاده کردن آن ها حین آنژیوگرافی کاروتید از پزشک مربوطه سوال کنید.
3- پزشک معالج و یا پرستاران بخش به شما در زمینه رژیم غذایی و موادی که می توانید قبل از انجام آزمایش مذکور مصرف کنید یا خیر دستورالعمل هایی خواهند داد. بنابراین در این زمینه جای نگرانی وجود نخواهد داشت.
4- از پزشک معالج خود سوال کنید که چه مواد دارویی خاصی باید در روز انجام آزمایش آنژیوگرافی کاروتید مصرف شوند . ممکن است از شما خواسته شود مصرف برخی مواد دارویی خاص نظیر کومادین و وارفین ( یک نوع رقیق کننده خون ) را متوقف کنید .
5- اگر با بیماری دیابت دست و پنجه نرم می کنید از پزشک معالج خود بخواهید تا نحوه و اندازه مصرف مواد دارویی این بیماری را در روز انجام آزمایش آنژيوگرافی کاروتید تنظیم کند.
6- به پزشک متخصص و یا پرستار خود در زمینه هر گونه آلرژی خاصی که به مواد خاص دارید اطلاعات دهید. به عنوان مثال برخی افراد به ایودین ( iodine )، صدف ماهی، رنگ های ایکس ری ، لاتکس یا محصولات پلاستیکی نظیر دستکش های پلاستیکی و بالون ها آلرژی دارند.
7- ممکن است در همان روز انجام آنژیوگرافی مغز و یا قلب ،از بیمارستان مرخص شده و به خانه بروید، اما امکان بستری شدن در بیمارستان و تحت نظر قرار گرفتن نیز وجود دارد. لوازم شخصی و مورد نیاز نظیر دم پایی، روپوش و مسواک را با خود به همراه داشته باشید تا در حین بستری بودن در بیمارستان راحت باشید. وقتی که امکان بازگشت شما به خانه فراهم شد حتما با یک فرد همراه به خانه بروید .
در حین آنژیوگرافی کاروتید چه اتفاقی می افتد ؟
1- همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم در بیمارستان یک روپوش مخصوص به شما داده خواهد شد.
2- پرستاران شما یک خط درون وریدی رگ ها را در دست شما اجرا می کنند که به آن IV گفته می شود تا بتوان در حین انجام این پروسه درمانی دارو ها و مایعات به بدن تزریق شوند.
3- اتاق انجام آنژیوگرافی کاروتید خنک و کم نور است. شما بر روی یک میز مخصوص دراز خواهید کشید. اگر به بالا نگاه کنید یک دوربین بزرگ به همراه چندین مانیتور مختلف را مشاهده خواهید کرد .
4- پزشک معالج و یا پرستار محلی از پوست شما را که قرار است کاتتر از طریق آن وارد بدن شود را تمیز خواهد کرد. کاتتر یک لوله پلاستیکی باریک است که در آنژیوگرافی مورد استفاده قرار می گیرد. از پرده و پارچه های استریل جهت پوشاندن محل برش و قرار گرفتن کاتتر استفاده می شود تا بدین وسیله ریسک عفونت در بیمار کاهش یابد . بسیار مهم است که شما دست های خود را در کنار قرار دهید تا پارچه های پوشاننده استریل تکان نخورند .
5- الکترود ها که در واقع صفحه های تخت و کوچک چسبی هستند بر روی سینه شما متصل می شوند. این الکترود ها از سمتی دیگر به یک مانیتور الکتروکاردیوگرافی یا همان ECG متصل هستند که میزان فعالیت الکتریکی قلب شما را نشان می دهد .
6- ممکن است به شما مواد آرام بخش معمولی و نسبتا ضعیف داده شود تا در حین انجام عمل آرام باشید، اما در حین انجام آنژيوگرافی کاروتید هوشیار خواهید بود.
7- پزشک متخصص از یک داروی بی حسی موضعی برای از بین بردن حس ناحیه مورد نظر استفاده خواهد کرد . یک غلاف پلاستیکی باز کننده ( یک لوله کوچک و باریک که کاتتر از طریق آن وارد بدن می شود ) ابتدا وارد رگ دست یا کشاله ران خواهد شد . سپس کاتتر از طریق همین لوله باریک پلاستیکی وارد بدن می شود و سپس به سمت شریان های گردن شما هدایت می شود (شریان های کاروتید راست و چپ )
8- وقتی که کاتتر به مکان مورد نظر رسید، چراغ های اتاق خاموش می شوند و مواد رنگی خاصی به شریان های شما از طریق کاتتر تزریق خواهند شد. این مواد خاص شمایی کلی از رگ هایی که جریان خون را به سمت مغز شما هدایت می کنند نشان می دهند.
9- هنگامی که مواد مذکور به رگ های شما تزریق می شوند ممکن است برای چند ثانیه حس گرم بودن یا گر گرفتگی به شما دست دهد. این حالت کاملا طبیعی است و پس از چند ثانیه از بین می رود. با این حال اگر علائم و حس هایی نظیر موارد زیر را داشتید به پزشک یا پرستار اعلام کنید :
یک عکس العمل مربوط به آلرژی ( خارش یا احساس تنگی در گلو )
حالت تهوع
احساس ناراحتی در سینه
ایجاد مشکلاتی در دید
مشکل در تکان دادن یک یا نواحی بیشتری از بدن
هرگونه علائم دیگر
از دوربین ایکس ری برای گرفتن تصاویر مختلف از شریان های سر و گردن استفاده می شود. ممکن است در حین انجام آزمایش از شما خواسته شود تا نفس خود را در سینه حبس کنید و یا سر خود را در جهت های مختلف تکان دهید تا تصاویر مختلف توسط دستگاه ایکس ری ثبت شوند. پس از این که تمامی تصاویر گرفته شدند، کاتتر از بدن شما خارج می شود و چراغ ها روشن خواهند شد.

آنژیوگرافی مغز چه محدودیت هایی دارد ؟
آنژیوگرافی عروق مغزی جهت بررسی تنگی های عروق مغزی یا ضایعات مادرزادی یا گشادیهای انها ( انوریسم ) انجام میشود. این کار میتواند عوارضی هم از جمله سکته گذرا یا دایمی مغزی نیز داشته باشد.

اقدامات لازم بعد از اتمام آنژیوگرافی مغز
1- کاتتر و غلاف پلاستیکی اولیه از بدن خارج می شوند . پس از انجام این پروسه آزمایشی باید تا چند دقیقه بر روی تخت استراحت کنید و از بلند شدن و راه رفتن خودداری نمایید .
2 - تا 12 ساعت آن محل باید صاف قرار گیرد . اگر گردن مورد استفاده قرار گرفته باشد، شما برای علائم خشونت صدا، مشکلات تنفس یا درد و ناراحتی در بلع تحت نظر خواهید بود.
3 - هنگامی که در اتاق بهبودی هستید یک پرستار علائم حیاتی، علائم عصبی ( نورولوژیک ) و محل تزرق شما را پایش خواهد کرد.
4- ممکن است برای درد یا ناراحتی مرتبط با محل تزریق یا درد به دلیل دراز کشیدن و بی حرکتی در مدت طولانی به شما داروی مسکن داده شود .
5- به منظور پاک شدن بدن از مواد رنگی تزریق شده در حین آنژيوگرافی کاروتید حتما مایعات زیادی مصرف کنید . همچنین ممکن است به دفعات زیاد نیاز به ادرار کردن داشته باشید که کاملا طبیعی است .
6- پزشک معالج به شما خواهد گفت که آیا می توانید مرخص شده و به خانه بروید و یا باید شب را در بیمارستان بستری و تحت نظر بمانید . در هر صورت تا چندین ساعت پس از انجام این آزمایش تحت نظر خواهید بود . در نهایت به یک همراه نیاز دارید تا شما را از بیمارستان به خانه ببرد .
7- درمان های مختلف از جمله دارو های مورد نیاز ، رژیم غذایی و روش های درمانی آینده قبل از مرخص شدن و رفتن به خانه به اطلاع شما خواهد رسید و می توانید پیرامون آن ها با پزشک معالج خود مشورت کنید. مراقبت از محل زخم این آزمایش ، فعالیت روزانه شما و اقدامات مراقبتی پس از آنژیوگرافی مغز نیز موضوعات بحث شما با پزشکان و پرستاران خواهد بود .
8- انجام آنژیوگرافی کاروتید معمولا یک ساعت زمان می برد ، با این حال زمان انجام مقدمات و آماده سازی تا بهبود و نقاهت پس از آن ممکن است طولانی تر باشد.

مراقبت های خانگی
هنگامی که خانه هستید، محل تزریق را جهت وجود خونریزی بررسی کنید. کبودی کوچک طبیعی است.
اگر از کشاله ران یا بازو استفاده شده بود، شما باید آن محل را جهت تغییر دما یا رنگ، درد ، بیحسی ، احساس قلقلک یا از دست دادن حس یا عملکرد بررسی کند .
برای پیشگیری از کاهش آب بدن مقدار زیادی مایعات بنوشید و به دفع رنگ کنتراست کمک کنید .
ممکن است به شما توصیه شود که از فعالیت های تنش زا یا حمام آب گرم یا دوش برای مدتی بعد از فرآیند خودداری کنید.

پس از آنژیوپلاستی عروق کرونر باید موارد زیر را انجام دهید :
سیگار را ترک کنید .
سطح کلسترول را کاهش دهید .
وزن سالم را حفظ کنید .
شرایط دیگری مانند دیابت و فشار خون بالا را کنترل کنید .
به طور منظم ورزش کنید .
آنژیوگرافی برای بررسی عروق اعضا دیگر مثل شریان شکم، اندام فوقانی و تحتانی مورد استفاده است .
 پس از انجام آزمون آماده بودن ریپورت پزشک به وسیله پیامک به اطلاع شما خواهد رسید .

جهت دریافت جواب پزشک همه روزه غیر از روزهای کاری از ساعت 8 صبح الی 18 بعد از ظهر به صورت حضوری مراجعه نمایید و یا از خدمات غیرحضوری از طریق سایت بیمارستان به آدرس

http://www.laleh-hospital.com/forms/login/laboratory/service-answer
 در قسمت خدمات آنلاین با استفاده از شماره شناسایی و شماره پرونده مندرج در قبض جهت username و password استفاده نمایید .
 تماس فقط از طریق واتساپ با شماره 09393735795 امکان پذیر می باشد.

 خدمات انجام شده در بخش تصویربرداری، قابلیت چاپ تصاویر بر روی CD و همچنین امکان ارسال لينك تصاوير به صورت واتساپ و يا ايميل را دارا می باشند.